Technopolia - definicja, charakterystyka, rozwój

Współczesne miasta coraz częściej dążą do tego, by stać się przestrzeniami sprzyjającymi rozwojowi nauki, technologii i przedsiębiorczości. Jednym z najciekawszych zjawisk w tym kontekście jest technopolia - miejsce, w którym w naturalny sposób przenikają się świat nauki, innowacji i biznesu. To nie tylko przestrzeń biurowa czy kampus naukowy, ale złożony organizm miejski, który sprzyja kreatywności, współpracy i rozwojowi gospodarczemu. Dowiedz się więcej, czym charakteryzuje się technopolia?

Czym jest technopolia? Definicja

Tego typu przestrzeń nie powstaje przypadkiem. Jej powołanie wiąże się ze świadomym planowaniem urbanistycznym, wsparciem polityki innowacyjnej i współpracą wielu sektorów: edukacji, biznesu i administracji.

Manuel Castells uważa, że technopolia to obszar geograficzny, w którym instytucje naukowe, przedsiębiorstwa technologiczne i infrastruktura wspierająca innowacje tworzą zintegrowane środowisko sprzyjające generowaniu, przekształcaniu i komercjalizacji wiedzy.

Philip Cooke definiuje technopolię jako miejsce, gdzie dochodzi do intensywnej współpracy między sektorem nauki a biznesem, a przestrzeń urbanistyczna została przekształcona tak, aby umożliwić dynamiczny rozwój technologiczny i społeczny.

Danuta Strahl twierdzi, że technopolia to zorganizowana przestrzeń rozwoju gospodarki opartej na wiedzy, w której powiązania między uczelniami, instytucjami B+R, przedsiębiorstwami i administracją publiczną służą zwiększaniu konkurencyjności regionu.

Charakterystyka technopolii

Technopolia, jako złożona struktura urbanistyczna, wyróżnia się szeregiem cech, które nadają jej unikalny charakter i odróżniają ją od tradycyjnych stref przemysłowych czy biurowych parków. Poniżej znajdują się rozbudowane opisy najważniejszych elementów, które definiują taką przestrzeń i wpływają na jej funkcjonowanie.

Rewitalizacja terenów poprzemysłowych
Wiele technopolii powstaje w miejscach dawnych zakładów przemysłowych, stoczni, fabryk czy magazynów. Przekształcanie tych przestrzeni w nowoczesne centra technologiczne pozwala nie tylko na racjonalne zagospodarowanie terenów miejskich, ale również na symboliczne przejście od gospodarki przemysłowej do opartej na wiedzy i innowacjach.

Zaawansowana infrastruktura techniczna
Obszary technopolii cechują się dostępem do nowoczesnych instalacji i systemów wspierających działalność badawczo-rozwojową oraz technologiczną. Szerokopasmowy internet, systemy zasilania dla laboratoriów, infrastruktura dla serwerowni, a także nowoczesne systemy wentylacyjne i chłodnicze są tam standardem. Takie rozwiązania pozwalają firmom i instytutom działać sprawnie i bez ograniczeń technologicznych.

Zintegrowane sieci komunikacyjne
Ważnym elementem technopolii jest jej doskonała dostępność komunikacyjna. Przestrzeń ta jest zazwyczaj dobrze skomunikowana z centrum miasta, lotniskami i głównymi szlakami transportowymi. Znaczenie mają nie tylko drogi i linie tramwajowe, ale również infrastruktura rowerowa, systemy car-sharingowe i elektryczne środki transportu, które ułatwiają ekologiczne poruszanie się po obszarze.

Wielofunkcyjność urbanistyczna
Technopolie nie ograniczają się wyłącznie do funkcji biurowej. Ich przestrzeń jest zaprojektowana tak, by łączyć życie zawodowe, edukacyjne i prywatne. Obok centrów badawczych znajdują się przedszkola, szkoły, punkty usługowe, centra zdrowia, mieszkania oraz tereny rekreacyjne. Taka konfiguracja sprzyja powstawaniu społeczności lokalnej powiązanej z przestrzenią pracy i nauki.

Przestrzenie wspólne i coworkingowe
Technopolie oferują liczne miejsca sprzyjające wymianie idei i pracy zespołowej. Otwarte biura, przestrzenie coworkingowe, sale konferencyjne i strefy relaksu są projektowane w taki sposób, aby stymulować kreatywność i przypadkowe interakcje między przedstawicielami różnych sektorów. To właśnie w tych miejscach często rodzą się pomysły na nowe przedsięwzięcia.

Nowoczesna architektura i funkcjonalność budynków
Obiekty znajdujące się w technopolii są zaprojektowane z myślą o zmiennych potrzebach użytkowników. Elastyczne układy przestrzenne, możliwość rozbudowy, wysoka efektywność energetyczna i integracja z otoczeniem naturalnym to częste cechy tych budynków. Ich estetyka nawiązuje do nowoczesnych trendów w projektowaniu przestrzeni technologicznych.

Dostępność usług wspierających innowacje
Na terenie technopolii działają liczne podmioty oferujące wsparcie dla firm i instytucji. To mogą być centra transferu technologii, biura doradcze, inkubatory, akceleratory, kancelarie patentowe czy fundusze inwestycyjne. Ich obecność skraca dystans między pomysłem a wdrożeniem produktu lub usługi na rynek.

Otwartość na społeczność i integrację
Choć technopolia służy przede wszystkim rozwojowi nauki i biznesu, jest również miejscem przyjaznym mieszkańcom. Organizowane są tam wydarzenia edukacyjne, spotkania branżowe, targi innowacji i inicjatywy społeczne. Bliskość parków, przestrzeni kultury, kawiarni i galerii sprawia, że teren żyje także po godzinach pracy.

Ekologiczne podejście do planowania
Nowoczesne technopolie projektuje się z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju. Zielone dachy, systemy retencji wody, panele słoneczne, stacje ładowania pojazdów elektrycznych i ograniczenie emisji CO₂ to rozwiązania powszechnie wdrażane. Dzięki temu technopolie są nie tylko miejscami innowacji, ale również przykładami świadomego projektowania środowiskowego.

Bezpieczeństwo i komfort użytkowników
W przestrzeniach technopolii dba się o wysoki standard bezpieczeństwa. Monitoring, systemy alarmowe, kontrola dostępu oraz odpowiednie warunki sanitarne i ergonomiczne to elementy codziennego funkcjonowania. Równocześnie projektuje się je z myślą o komforcie psychologicznym - zieleń, cisza i przestrzenie relaksu są integralną częścią tych obszarów.

Tożsamość miejsca i spójna wizja rozwoju
Technopolie często mają własne marki i misje, które odzwierciedlają ich specjalizację lub wartości. Spójna identyfikacja wizualna, wyraźnie określone cele rozwojowe i świadomość roli, jaką odgrywają w skali miasta czy regionu, wzmacniają ich pozycję w świadomości mieszkańców i inwestorów.

Technopolia nowoczesną przestrzenią dla innowacji

Nowoczesna technopolia to dynamicznie zaprojektowany fragment miasta, którego celem jest nie tylko wspieranie rozwoju gospodarczego, ale również tworzenie komfortowego i inspirującego środowiska do życia, pracy oraz współpracy. To miejsce, gdzie przestrzeń architektoniczna, urbanistyczna i społeczna przenikają się, tworząc warunki do efektywnego działania ludzi nauki, biznesu i administracji. Całość funkcjonuje jako spójny organizm miejski o wyraźnie innowacyjnym charakterze.

Elastyczność i adaptacyjność architektury technopolii

Budynki i przestrzenie w technopolii są projektowane z myślą o zmiennych potrzebach jej użytkowników. Architektura nie pełni tu jedynie funkcji estetycznej czy użytkowej - staje się narzędziem wspierającym kreatywność i współpracę. Obiekty często mają modularny układ, umożliwiający szybkie przekształcenie powierzchni biurowych w laboratoria lub strefy spotkań. Wielkość pomieszczeń, rodzaj wyposażenia czy rozmieszczenie funkcji mogą być łatwo dostosowywane w zależności od potrzeb firm technologicznych, instytutów badawczych czy zespołów projektowych.

Ważną cechą tej architektury jest także jej transparentność i otwartość. Przeszklone ściany, otwarte przestrzenie, brak sztywnych podziałów - wszystko to sprzyja wzajemnemu zaufaniu, widoczności działań i dostępności informacji. Wspólne atria, kawiarnie, sale prezentacyjne i przestrzenie do nieformalnych spotkań projektowane są w sposób, który ułatwia przypadkowe interakcje i wymianę myśli.

Technopolia - zintegrowane środowisko życia i pracy

Technopolia jako nowoczesna przestrzeń nie kończy się na miejscu pracy. Znajdują się w niej również osiedla mieszkaniowe, przestrzenie kultury i sztuki, parki, ścieżki rowerowe, a także obiekty sportowe i miejsca odpoczynku. Taka struktura wspiera ideę "miasta piętnastominutowego", gdzie codzienne potrzeby - zarówno zawodowe, jak i prywatne - można zrealizować w niewielkiej odległości.

Strefy rekreacyjne są zintegrowane z terenami zielonymi i zaprojektowane tak, by mieszkańcy i pracownicy mogli korzystać z nich w sposób naturalny i komfortowy. W pobliżu kampusów technologicznych często znajdują się również centra sztuki współczesnej, przestrzenie wystawiennicze, biblioteki i sale koncertowe. Taki dobór funkcji pozwala na tworzenie żywego środowiska miejskiego, które przyciąga nie tylko naukowców i inżynierów, ale też rodziny, artystów i społeczników.

Ważnym aspektem jest bliskość ośrodków akademickich i badawczych. Możliwość codziennego kontaktu między światem nauki i przemysłu tworzy warunki do intensywnego transferu wiedzy, prowadzenia wspólnych projektów oraz kształcenia studentów w otoczeniu rzeczywistych wyzwań technologicznych. Dzięki temu technopolia staje się nie tylko miejscem pracy, ale także przestrzenią kształtowania nowej generacji specjalistów.

Technopolia - ekosystem firm, uczelni i instytutów badawczych

Technopolia to nie tylko przestrzeń fizyczna, ale przede wszystkim złożony ekosystem zależności, w którym współdziałają różne instytucje i podmioty. Ich wzajemne relacje tworzą środowisko sprzyjające rozwojowi technologii, innowacji i przedsiębiorczości. Mechanizmy współpracy, wymiany wiedzy i komercjalizacji wyników badań są tam naturalnie wbudowane w codzienne funkcjonowanie. Poniżej przedstawiono trzy filary tego ekosystemu, które razem tworzą spójną i efektywną strukturę.

Firmy w technopolii

Przedsiębiorstwa w technopolii pełnią nie tylko funkcję gospodarczą, ale także społeczną i edukacyjną. Znajdujące się tam firmy technologiczne - zarówno młode, dynamiczne startupy, jak i dojrzałe, globalne koncerny - korzystają z bliskości instytucji naukowych i dostępu do wykwalifikowanej kadry. Ich obecność pozwala na szybkie testowanie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, co sprawia, że procesy badawczo-rozwojowe są znacznie bardziej zwinne i efektywne.

Firmy nie działają w izolacji. Biorą udział w wspólnych projektach z uczelniami, korzystają z laboratoriów badawczych, a także z usług instytucji otoczenia biznesu. Wiele z nich angażuje się również w proces dydaktyczny, oferując studentom praktyki, staże i wspólne programy edukacyjne. Technopolia zapewnia im także dostęp do nowoczesnej infrastruktury - przestrzeni biurowej, hal prototypowych, centrów konferencyjnych - a także do finansowania poprzez współpracę z funduszami inwestycyjnymi i programami publicznymi wspierającymi innowacje.

Uczelnie w technopolii

Szkoły wyższe w technopolii pełnią funkcję zaplecza intelektualnego całego ekosystemu. To właśnie na ich kampusach kształcą się przyszli inżynierowie, programiści, naukowcy i liderzy technologiczni. Obecność uczelni w bezpośrednim sąsiedztwie firm sprzyja tworzeniu środowiska opartego na wiedzy, w którym łatwo o wymianę idei, mentoring, współpracę naukową i tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.

Uczelnie nie ograniczają się jedynie do roli dostawcy kadry. Ich jednostki badawcze prowadzą zaawansowane projekty we współpracy z przemysłem, często finansowane z grantów krajowych i europejskich. Akademicy uczestniczą w konferencjach branżowych, są obecni w procesach konsultacyjnych, tworzą publikacje i patenty, które mogą być wdrażane przez firmy działające w tym samym obszarze. Uczelnie również angażują się w tworzenie spin-offów - czyli przedsiębiorstw powstałych na bazie wiedzy akademickiej - które naturalnie wpisują się w lokalny krajobraz biznesowy.

Instytuty badawcze w technopolii

Instytuty badawcze działające w ramach technopolii to jednostki o wysokim stopniu specjalizacji, których zadaniem jest prowadzenie badań aplikacyjnych i wdrożeniowych. Ich obecność stanowi istotne ogniwo między teorią a praktyką. Często są to placówki państwowe lub półpubliczne, finansowane z różnych źródeł, ale działające w ścisłej współpracy z przemysłem.

Ich działalność koncentruje się na konkretnych problemach technologicznych, które mają realne przełożenie na gospodarkę. W instytutach powstają prototypy, testuje się nowe materiały, analizuje efektywność procesów, projektuje nowoczesne systemy. Dzięki zaawansowanej aparaturze i wykwalifikowanej kadrze naukowej możliwe jest prowadzenie badań na poziomie, którego nie są w stanie osiągnąć indywidualne firmy.

Instytuty badawcze często współtworzą lokalne strategie innowacji, uczestniczą w międzynarodowych projektach badawczych i pełnią funkcję ekspercką dla samorządów, administracji centralnej czy organizacji branżowych. Ich lokalizacja w obrębie technopolii umożliwia bliską i bieżącą współpracę z innymi podmiotami ekosystemu, co przekłada się na szybkie wdrażanie wyników badań do przemysłu i gospodarki miejskiej.

Dominujące branże i kierunki rozwoju technopolii

Obszary technopolii nie rozwijają się w sposób przypadkowy - ich profil gospodarczy wynika z analizy lokalnych zasobów, zaplecza naukowego oraz globalnych potrzeb cywilizacyjnych. Każda technopolia może specjalizować się w innych dziedzinach, ale są też branże, które z racji swego potencjału innowacyjnego stają się często obecne w tego typu przestrzeniach. Poniżej przedstawiono osiem głównych kierunków rozwoju, które kształtują tożsamość współczesnych ośrodków technologicznych.

Technologie informacyjne i cyfrowe
Sektor IT stanowi fundament wielu technopolii. Obszary te przyciągają firmy zajmujące się tworzeniem oprogramowania, analityką danych, rozwiązaniami chmurowymi, cyberbezpieczeństwem oraz usługami cyfrowymi dla przemysłu i administracji. Rozwój infrastruktury cyfrowej sprzyja także powstawaniu laboratoriów sztucznej inteligencji oraz centrów zajmujących się przetwarzaniem dużych zbiorów danych w czasie rzeczywistym. W wielu przypadkach to właśnie technologie cyfrowe napędzają współpracę między nauką a biznesem i dają podstawy do innowacji w innych dziedzinach.

Biotechnologia i nauki o życiu
Obszar biotechnologii w technopoliach rozwija się w ścisłym powiązaniu z uczelniami medycznymi i instytutami biologicznymi. Prace badawcze dotyczą m.in. projektowania nowych leków, terapii genowych, diagnostyki molekularnej czy rozwoju szczepionek. W otoczeniu technopolii często powstają laboratoria badawcze, centra transferu technologii biomedycznych i startupy wykorzystujące osiągnięcia bioinżynierii do zastosowań praktycznych w medycynie, rolnictwie i ochronie środowiska.

Medycyna i technologie zdrowotne
Sektor medyczny w technopolii obejmuje zarówno rozwój nowoczesnych urządzeń diagnostycznych i terapeutycznych, jak i tworzenie cyfrowych rozwiązań dla ochrony zdrowia. Innowacje w tej dziedzinie dotyczą telemedycyny, inteligentnych systemów monitorowania pacjentów, rehabilitacji wspomaganej przez roboty, jak również personalizowanej opieki zdrowotnej. Przestrzeń technopolii sprzyja współpracy między lekarzami, inżynierami i informatykami, co przyspiesza wdrażanie nowych rozwiązań do praktyki klinicznej.

Automatyzacja i robotyka
W odpowiedzi na potrzeby przemysłu, w technopoliach rozwijają się centra zajmujące się automatyzacją procesów produkcyjnych, systemami mechatronicznymi, robotyką współpracującą oraz sztuczną inteligencją w systemach sterowania. Dzięki obecności firm technologicznych i uczelni technicznych, obszary te stają się laboratoriami przyszłościowych rozwiązań dla przemysłu motoryzacyjnego, elektronicznego, lotniczego czy spożywczego.

Inżynieria materiałowa i nanotechnologie
Nowoczesne technologie materiałowe są istotne dla postępu w niemal każdej branży - od energetyki po elektronikę. W technopoliach prowadzi się badania nad materiałami odpornymi na ekstremalne warunki, nanocząstkami o określonych właściwościach, powłokami ochronnymi oraz nowymi kompozytami wykorzystywanymi w lotnictwie, budownictwie czy medycynie. Przestrzenie badawcze w tych dziedzinach są silnie zintegrowane z przemysłem, co pozwala szybko wdrażać odkrycia do użytku przemysłowego.

Energetyka odnawialna i zrównoważone technologie
W wielu technopoliach rozwija się sektor energetyki niskoemisyjnej. Dotyczy to nie tylko klasycznych źródeł odnawialnych, jak fotowoltaika czy turbiny wiatrowe, ale także rozwiązań opartych na magazynowaniu energii, ogniwach paliwowych, sieciach inteligentnych (smart grids) i efektywności energetycznej budynków. Obecność centrów badawczych oraz firm technologicznych pozwala testować te rozwiązania w skali lokalnej, a następnie wdrażać je na poziomie ogólnokrajowym czy międzynarodowym.

Przemysł kosmiczny i technologie satelitarne
W wybranych technopoliach, zwłaszcza tych powiązanych z uczelniami technicznymi i instytutami fizyki, rozwijają się dziedziny związane z eksploracją kosmosu i zastosowaniami satelitarnymi. Dotyczy to projektowania małych satelitów, oprogramowania do analizy danych z orbity, systemów nawigacji, a także wykorzystania danych satelitarnych w rolnictwie, zarządzaniu kryzysowym czy urbanistyce. Branża ta przyciąga wykwalifikowanych inżynierów i jest często wspierana przez krajowe agencje kosmiczne.

Zaawansowane technologie w rolnictwie
Rolnictwo precyzyjne, automatyzacja upraw, sensoryka środowiskowa czy biotechnologia roślinna to obszary intensywnie rozwijane w technopolii związanych z regionami o silnym zapleczu rolniczym. Nowoczesne laboratoria i przedsiębiorstwa współpracują z lokalnymi gospodarstwami oraz instytutami agrobiologicznymi w celu opracowania systemów zwiększających wydajność, bezpieczeństwo i odporność produkcji żywności na zmiany klimatyczne.

Korzyści technopolii dla mieszkańców i lokalnych społeczności
Technopolia nie jest przestrzenią funkcjonującą w oderwaniu od reszty miasta. Jej obecność wpływa bezpośrednio na jakość życia, rozwój społeczny i kształtowanie relacji między mieszkańcami. Inwestycje w innowacje, naukę i biznes pociągają za sobą szereg pozytywnych zmian, które odczuwalne są nie tylko przez przedsiębiorców i naukowców, lecz także przez mieszkańców pobliskich dzielnic i całych aglomeracji. Poniżej przedstawiono główne obszary korzyści, jakie technopolia wnosi do lokalnych społeczności.

Nowe miejsca pracy i większe możliwości zawodowe
Powstawanie i rozwój firm technologicznych, instytutów badawczych oraz startupów oznacza tworzenie dużej liczby nowych miejsc pracy. Co istotne, są to zatrudnienia nie tylko dla specjalistów z dziedzin inżynieryjnych czy informatycznych, ale również dla pracowników administracyjnych, technicznych, kreatywnych i usługowych. Obecność technopolii pozwala także na rozwój zawodowy młodych mieszkańców, którzy mogą rozpoczynać karierę bez konieczności opuszczania rodzinnych miast.

Wzrost napływu talentów i różnorodność kulturowa
Technopolie przyciągają ekspertów, naukowców i przedsiębiorców z innych miast i krajów. Napływ takich osób przyczynia się do wzbogacenia lokalnej społeczności o nowe perspektywy, doświadczenia i kultury. Różnorodność sprzyja otwartości, tworzy nowe środowiska społeczne i zwiększa tolerancję. Obecność ludzi z różnych stron świata wprowadza do miast nowe języki, zwyczaje i pomysły na współpracę, co ożywia codzienne życie i wspiera globalne relacje.

Rozwój edukacji i kształcenia
Bliskość uczelni, laboratoriów i ośrodków badawczych wpływa na poziom edukacji dostępnej dla mieszkańców. Szkoły, licea i technika współpracują z instytucjami wyższego szczebla, co pozwala wprowadzać nowoczesne metody nauczania, programy mentoringowe, a także projekty badawcze z udziałem młodzieży. Technopolie sprzyjają także tworzeniu programów dla dorosłych - szkoleń, kursów, studiów podyplomowych - dzięki którym mieszkańcy mogą się przekwalifikowywać i rozwijać umiejętności dostosowane do zmieniającego się rynku pracy.

Podniesienie jakości przestrzeni publicznej
Inwestycje w infrastrukturę technologiczną pociągają za sobą rewitalizację całych dzielnic. Modernizowane są chodniki, ulice, skwery, budynki publiczne i tereny zielone. Pojawiają się nowe przestrzenie rekreacyjne, ścieżki rowerowe, parki oraz strefy relaksu dostępne dla wszystkich mieszkańców, nie tylko pracowników technopolii. Estetyka miejsca i funkcjonalność przestrzeni wzrastają, co wpływa na codzienny komfort życia i buduje nowoczesny wizerunek miasta.

Rozwój usług i lokalnej przedsiębiorczości
Obecność dużej liczby pracowników i studentów w rejonie technopolii stymuluje lokalny rynek usługowy. Powstają restauracje, kawiarnie, sklepy, punkty usługowe, centra sportowe i kulturalne. To również szansa dla lokalnych przedsiębiorców, którzy mogą rozwijać swoje firmy w otoczeniu, które sprzyja innowacjom i współpracy. Ekosystem technopolii umożliwia także tworzenie sieci kontaktów i partnerstw pomiędzy mniejszymi firmami a większymi graczami rynkowymi.

Lepsza komunikacja i nowoczesna infrastruktura transportowa
Technopolia wymusza na miastach rozwój systemów transportowych. Budowa nowych dróg, węzłów przesiadkowych, linii tramwajowych czy stacji kolejowych poprawia mobilność mieszkańców. Wprowadzane są również innowacyjne rozwiązania, takie jak systemy rowerów miejskich, ładowarki dla pojazdów elektrycznych czy aplikacje zarządzające ruchem miejskim. Ułatwia to codzienne przemieszczanie się i skraca czas dojazdów do pracy, szkół czy instytucji publicznych.

Integracja społeczna i budowa lokalnej tożsamości
Wokół technopolii rozwijają się nowe formy wspólnot lokalnych. Organizowane są wydarzenia społeczne, festiwale nauki, debaty, pokazy technologiczne i dni otwarte, które przyciągają zarówno mieszkańców, jak i osoby pracujące w obrębie parku technologicznego. Takie inicjatywy wspierają wymianę między środowiskiem naukowym a społecznością lokalną, budują zaufanie i poczucie wspólnoty. Miasto nie staje się anonimowe - technopolia nadaje mu tożsamość, a mieszkańcy mają poczucie, że są częścią większego procesu rozwojowego.

Wzrost prestiżu i atrakcyjności miasta
Rozwój technopolii wpływa również na postrzeganie miasta w szerszej skali. Staje się ono atrakcyjnym miejscem nie tylko do życia, ale i do inwestowania. Rośnie liczba odwiedzających, uczestników konferencji, delegacji zagranicznych, co przekłada się na rozwój turystyki biznesowej oraz promocję regionu. Zyskuje na tym cała społeczność - zarówno pod względem gospodarczym, jak i symbolicznym, bo nowoczesność i innowacyjność stają się ważnym elementem lokalnej dumy i aspiracji.

Technopolia to coś więcej niż nowoczesna dzielnica biurowa czy park technologiczny. To złożona struktura miejska, w której wiedza, innowacja i współpraca budują przewagę konkurencyjną nie tylko firm, ale całych regionów. Przestrzeń ta staje się żywym organizmem, który przyciąga ludzi z pomysłami, energią i aspiracjami. Rozwój technopolii świadczy o tym, że przyszłość gospodarki i życia miejskiego coraz mocniej opiera się na integracji nauki, technologii i społeczeństwa.