Web usability, czyli użyteczność strony internetowej - testy, badania

Zajmując się przygotowywaniem stron internetowych, powinno się zwracać szczególną uwagę na jej użyteczność (web usability), co związane jest przede wszystkim z tym, że powinna być ona być czytelna, przejrzysta, łatwa w obsłudze, zachęcająca odwiedzających do podjęcia interakcji.

Jak jednak sprawdzić, czy serwis internetowy spełnia takie wymagania? Odpowiedzią na to pytanie są badania użyteczności stron internetowych.

Web usability, a więc połączenie ergonomii i funkcjonalności

Wiele osób pojęcie użyteczności kojarzy się najczęściej z określonymi produktami czy sprzętami, mało kto wie jednak, że pojęcie to obowiązuje również w branży informatycznej. W przypadku stron internetowych użyteczność odnosi się głównie do obszaru jakościowego korzystania z nich. Najprościej mówiąc, im lepsza użyteczność strony, tym bardziej łatwa jej obsługa. W tym miejscu wypadałoby pochylić się nad określeniem, czym właściwie jest ww. łatwa obsługa. Specjaliści zajmujący się tą dziedziną wskazali kilka czynników, które wpływają na jakość korzystania serwisu internetowego. Do głównych wyznaczników zalicza się m. in. efektywność wynikającą z czasu, jaki potrzebny jest na wykonanie określonej czynności (np. zakupu konkretnych produktów) czy też możliwość łatwego zapamiętywania zasad obsługi strony. Do tej grupy czynników zalicza się również poziom satysfakcji osoby korzystającej ze strony, a także ilość błędów, popełnionych przez nią podczas korzystania z serwisu.

Jak przeprowadza się badania użyteczności stron?

Wśród wykorzystywanych metod pomiaru użyteczności strony wyróżnia się dwie podgrupy: analizę ekspercką oraz testy z użytkownikami - obie metody zostaną dalej szerzej omówienie, w tym miejscu warto jednak wspomnieć o tym, kiedy takie badanie się w ogóle przeprowadza. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ wszystko zależy od osób zajmujących się przygotowywaniem serwisów internetowych, najlepiej byłoby jednak gdyby taka ocena użyteczności wykonywana była zarówno na etapie projektowania, tworzenie strony, a także po tym, jak strona zacznie działać i będzie można już uwzględnić punkt widzenia jej użytkowników.

Badanie eksperckie - poznaj opinie specjalistów

Tego rodzaju badania użyteczności przeprowadzane są przez specjalistów, którzy sami zajmując się tworzeniem stron, mają odpowiednią wiedzę i doświadczenie w obszarze zasad projektowania serwisów internetowych. Podczas badania brane są pod uwagę aspekty takie jak ogólny design strony (powinien być zgodny z aktualnymi trendami), jej układ, nawigację, a także poprawność budowy, która wiąże się z kodem strony i innymi sprawami technicznymi. W tym miejscu warto również wspomnieć o wewnętrznej wyszukiwarce strony, z którą bardzo często są problemy - eksperci ocenią mechanizm jej działania, który jest bardzo ważny w przypadku np. sklepów internetowych. Taka analiza odgrywa szczególną rolę w przypadku stron serwisów, które nie zostały prawidłowo zoptymalizowane - wnioski płynące z badania pozwalają na usunięcie błędów i problemów, które utrudniają korzystanie z serwisu, co implikuje wzrost poziomu zadowolenia jej użytkowników. Wnioski z testów eksperckich, które oceniają optymalizację strony, pozwalają ponadto podnieść widoczność strony internetowej w wyszukiwarkach, dla których jest to ważny czynnik rankujący daną stronę.

Testy z użytkownikami - poznaj nastawienie użytkowników do strony

Drugą grupą metod badania użyteczności są testy wykorzystujące zachowania rzeczywistych użytkowników. Przeprowadzane analizy mogą mieć różne formy, może być to np. obserwacja użytkowników, mających za zadanie wykonać określone czynności w obrębie badanego serwisu. Dzięki takim badaniom istnieje szansa na uzyskanie jasnych informacji o tym, czy nawigacja w serwisie jest intuicyjna i zrozumiała, a także jakie problemy występują podczas poruszania się w serwisie czy też w trakcie realizacji określonych działań.

Metody wykorzystujące informacje od rzeczywistych użytkowników dotyczą również narzędzi pozwalających sprawdzić, jakie elementy serwisu są dla odwiedzających interesujące, a które wprost przeciwnie - zniechęcają do ich wykorzystywania. Wyniki takich analiz służą doskonaleniu strony i dostosowywania jej do potrzeb użytkowników. Doskonałym dopełnieniem testów mogą być np. ankiety internetowe, w których odpowiednio skonstruowane pytania są w stanie wskazać problemy, na jakie należy zwrócić uwagę.

Odpowiedź na pytanie, dlaczego warto wykonać testy użyteczności, powinna być zatem zupełnie jasna - jeżeli użytkownik będzie oceniał stronę pozytywnie, to spędzi na niej więcej czasu, a to z kolei ma szansę przełożyć się np. na wzrost sprzedaży.